Séc: Về dự thảo luật ngoại kiều mới

Ba dự thảo luật, mà nếu được phê chuẩn theo quá trình lập pháp, sẽ có nhiều thay đổi cơ bản trong lĩnh vực cư trú của người ngoại quốc tại Séc, kể từ các công dân EU cho đến những người từ các nước gọi là quốc gia thứ ba.

Ba dự thảo luật mới sẽ thay thế cho một luật ngoại kiều duy nhất số 326/1999 Sb về cư trú của người nước ngoài trên lãnh thổ CH Séc và các điều khoản sửa đổi bổ xung sau đó. Đó là luật về cư trú của người nước ngoài, về đi lại tự do của công dân EU và thân nhân gia đình họ và luật về bảo vệ biên giới.

Về luật cư trú của người nước ngoài, theo giới thiệu của các tác giả, thì mục tiêu chính là để hình thành một qui chuẩn pháp lí đơn giản hơn, gọn nhẹ hơn và minh bạch thuận tiện hơn trên thực tiễn trong lĩnh vực nhập cảnh và cư trú của người nước ngoài trên lãnh thổ CH Séc. Để đơn giản hóa chủ yếu là có sự phân tách cách qui định pháp lí về nhập cảnh, cư trú của công dân EU và thân nhân gia đình họ với các qui định pháp lí về nhập cảnh, cư trú của công dân các quốc gia thứ ba không thuộc Liên minh châu Âu; Lược bỏ các qui định mà tính chất của nó thuộc về lĩnh vực pháp lí khác (ví dụ như luật về bảo vệ biên giới quốc gia) và cả những qui định mà có thể nằm trong và được thực hiện tại các qui chế nội bộ khác. Dẫn đến việc tái thiết tính minh bạch của hệ thống pháp lí, mà luật ngoại kiều hiện nay đã dần bị phá vỡ trong thập kỷ qua do phải bổ xung ứng dụng thêm nhiều chỉ tiêu pháp lí cấp thiết của liên minh và đơn giản hóa toàn bộ thủ tục di trú có lợi cho người nước ngoài lẫn cả các đối tượng mà vì nhu cầu của mình cần có người nước ngoài nhập cảnh đến và cư trú trên lãnh thổ CH Séc; nâng cao trách nhiệm của người nước ngoài và của cả các đối tượng có quan tâm đến người ngoại quốc nhập cư.

Dự thảo luật về nhập cảnh và cư trú của công dân các quốc gia khác trong Liên minh châu Âu và các thân nhân thành viên gia đình họ là tiếp nối ràng buộc với chỉ thị của Nghị viện châu Âu và Hội đồng châu Âu số 2004/38/ES từ ngày 29.04.2004 về quyền tự do đi lại và cư trú của công dân Liên minh và các thân nhân thành viên gia đình họ trên lãnh thổ các nước thành viên khác.

Các bản dự thảo luật này ngay lập tức gây ra tranh luận rộng rãi của giới chuyên môn, các học giả, người nhập cư và của cả nhiều cơ quan khác nhau.

Ngày 17.06.2013, Hiệp hội các tổ chức phi chính phủ quan tâm đến người nhập cư tại CH Séc ra bản tuyên bố, thể hiện thái độ phản kháng đến nội dung hiện thời của các dự thảo và đồng thời tổng hợp các ý kiến ủng hộ bản tuyên bố của mình, trên địa chỉ http://www.jednej.cz/petition.php?id=2351 hay tới hộp thư điện tử office@konsorcium-nno.cz. Toàn văn nội dung tuyên bố như sau:

Ngày 09.05.2013 bộ Nội vụ CH Séc công bố dự luật mới về cư trú của người nước ngoài tại CH Séc. Chúng tôi phản đối luật ngoại kiều mới này, bởi vì nó thắt chặt thái quá. Chủ yếu trong dự luật là:

Yêu cầu giấy phép để cư trú với thời gian từ ba tháng trở lên đối với cả công dân EU. Như vậy nghĩa là lần đầu tiên kể cả công dân Slovakia cũng sẽ phải có giấy phép cư trú, nếu không sẽ bị đe dọa trừng phạt hay thậm chí cả giam vào các trung tâm giam giữ (mà theo qui định mới thì có thể giữ cả trẻ em dưới 15 tuổi).

Phân biệt đối xử các thành viên gia đình của công dân Séc so với gia đình người nước ngoài từ các quốc gia EU khác, ví dụ như người vợ Ukraina của công dân Séc sẽ có vị thế pháp lí kém hơn người

vợ Ukaina của công dân Slovakia đang sinh sống ở CH Séc (bởi đối tượng này nằm trong sự bảo vệ của pháp lí EU).

Xấu đi vị thế pháp lí của người ngoại quốc có qui chế vĩnh trú. Họ có thể bị hủy vĩnh trú, nếu như có bất kỳ nợ nần nào (là điều trái ngược với pháp luật EU), trong khi đó bộ Nội vụ sẽ có thể tiếp cận trực tiếp vào hồ sơ lưu trữ của các sở tài chính và cơ quan an sinh xã hội Séc.

Thiết lập qui chế thợ khách: những người nước ngoài này có thể đến bao giờ cũng chỉ trong thời hạn 1 năm, không có quyền mang theo gia đình của mình, mặc dù họ có công ăn việc làm, không có bảo hiểm y tế công cộng và không bao giờ có thể ở lại CH Séc và hòa nhập; cả với những người nước ngoài khác việc đón gia đình và để nhận qui chế vĩnh trú sẽ có điều kiện tài sản (ví dụ gia đình bốn thành viên sẽ phải có thu nhập sau thuế từ 28.600 korun)

Vấn đề, là các công chức không xử lí giải quyết trong thời hạn luật định, xử lí gia hạn kéo dài thời hạn này.

Cho cơ quan tình báo có quyền phủ quyết tất cả các quyết định về cư trú của người nước ngoài: nếu bị từ chối cư trú, người nước ngoài sẽ không có khả năng tìm hiểu nguyên nhân và cũng không thể tự vệ qua tòa án.

Nó là phiền toài và lâu hơn gấp đôi so với luật hiện hành. Thay đổi vô ích các khái niệm đã có và cấu trúc pháp lí hiện tại của người nước ngoài, mà người ngoại quốc và cả giới chuyên môn đã quen (ví dụ thuật ngữ „thẻ xanh lá cây“, mà đã phải đầu tư bao nhiêu để tuyên truyền, nay được thay thế bằng „thẻ lao động“).

Nhìn chung người nước ngoài không hề „nguy hiểm“ hơn so với công dân Séc. Con người ta không thể trở nên nguy hiểm chỉ bởi vì đã đi vượt qua biên giới. Chúng tôi cho rằng, các công chức bộ Nội vụ, cơ quan tình báo và các ngành liên quan khác dám hành động như vậy với người nước ngoài, không phải vì người nước ngoài họ nguy hiểm hơn người khác, mà chỉ bởi vì rằng người nước ngoài có ít quyền hơn. Luật ngoại kiều mới như vậy xâm phạm nghiêm trọng giá trị của xã hội tự do dân chủ, mà các công dân CH Séc và người nước ngoài đã cố gắng xây dựng từ năm 1989, và sẽ cản trở tiềm lực từ sự hiện diện của người nước ngoài tại CH Séc.

Chúng tôi yêu cầu, để dự thảo luật mới này bị phủ quyết hoàn toàn và để khởi đầu tranh luận mới, mà sẽ có thêm sự tham gia của nhiều đối tượng và trong đó kiểm tra và hạn chế sẽ không đóng vai trò chính. (theo migraceonline.cz)