RIMPAC 2018: Trung Quốc nổi bật thành đối tượng cần triệt hạ

ợng) ở Trường Sa đã vi phạm cam kết của ông Tập Cận Bình năm 2015 tại cuộc gặp thượng đỉnh Nhà Trắng là không quân sự hóa các đảo.

Tuy nhiên, theo tác giả bài phân tích trên tờ The Diplomat, những lần Trung Quốc hiện diện trước đây đều luôn luôn gây nên tình trạng căng thẳng xuất phát từ cảm nhận theo đó Trung Quốc là mối đe dọa, và đa số các phương tiện tiên tiến được phô bày ra nhân các cuộc tập trận RIMPAC đều nhắm mục tiêu khống chế mối đe dọa đó.

Cuộc tập trận RIMPAC năm nay cũng vậy, cho dù Trung Quốc không hiện diện chính thức, mà chỉ cho một chiếc tàu do thám áp sát vùng thao diễn để thu thập thông tin. Đối với The Diplomat, kết quả là Bắc Kinh ít ra là đã nhận được một thông điệp không nhầm lẫn. Mỹ cùng với các đối tác đối tác và đồng minh tiếp tục cải tiến khả năng làm tiêu hao lực lượng Trung Quốc nếu xẩy ra một cuộc tranh chấp ở Tây Thái Bình Dương.

RIMPAC được cho là cuộc tập trận quốc tế lớn nhất thế giới, theo quân đội Mỹ thì năm nay, bắt đầu từ cuối tháng Sáu đến đầu tháng 8, với sự tham gia của 25 quốc gia, 46 tàu mặt nước, 5 tàu ngầm, 17 đơn vị trên bộ, hơn 200 máy bay, 25.000 người. Israel, Sri Lanka và Việt Nam là những nước lần đầu tiên tham gia.

Theo đánh giá của nhà nghiên cứu Steven Stashwick, sự vắng mặt của Trung Quốc, lại càng nêu bật ý nghĩa của sự hiện diện của Sri Lanka và Việt Nam như những nước mới tham gia, và cuộc tranh đua với Mỹ nhằm tìm thêm đối tác và ảnh hưởng ở vùng Ấn Độ Thái Bình Dương.

Sri Lanka chỉ có 25 lính thủy quân lục chiến tham gia cuộc tập trận, một con số quả là khiêm tốn, nhưng ý nghĩa ngoại giao lại khác: Vào khoảng cuối năm ngoái 2017, Sri Lanka bị buộc phải nhượng cảng Hambantota cho Trung Quốc trong thời hạn 99 năm để đền bù cho các chủ nơ Trung Quốc, đã bỏ vốn cải thiện hạ tầng cơ sở của cảng nước sâu này. Tuy Hambantota không được đặc biệt thiết kê như là một cảng quân sự, nhưng mối quan ngại là Hải Quân Trung Quốc có một cơ sở ngay trung tâm vùng Ấn Độ Dương.

Việt Nam thì đã nỗ lực cân bằng sự lệ thuộc Trung Quốc về kinh tế, và đang cố hạn chế những sức ép kinh tế, quân sự của người láng giềng to lớn. Trung Quốc ngày càng hung hăng trước đà hợp tác ngày mở rông của Hà Nội về phía Mỹ.

Việt Nam tham gia RIMPAC chỉ với 8 sĩ quan, một số lượng thật ít ỏi, nhưng tác giả bài viết nhận thấy điều đó tuy thế vẫn rất có ý nghĩa, cho thấy là Việt Nam đang thắt chặt quan hệ với Mỹ cho dù vẫn là một quốc gia vốn giữ quan điểm không liên kết và tránh bị vướng mắc trong những hiệp định chính thức.

Nội dung diễn tập nổi bật: Đánh chìm tàu địch (tức là Trung Quốc)

Theo chuyên gia Stashwick, có lẽ sự kiện mang ý nghĩa chiến lược cao nhất trong cuộc tập trận RIMPAC vừa qua là bài tập theo đó lần đầu tiên các đơn vị của Lục Quân Mỹ và Nhật Bản phối hợp với nhau để đánh chìm một con tàu đang ở ngoài khơi, sử dụng tên lửa chống hạm, và các dàn pháo di động bắn đi từ đất liền.

Khả năng mở rộng chu vi vùng biển được bảo vệ dọc theo bờ biển rất thích hợp với tình hình Biển Đông và vùng Tây Thái Bình Dương, nơi mà những đơn vị trên đất liền, được trang bị bằng hệ thống chống hạm di động, có thể trên mặt lý thuyết biến các quần đảo thành những bức tường lửa chống tàu chiến đối phương qua lại.

Khi đô đốc Harry Harris, cựu tư lệnh Lực Lượng Thái Bình Dương của Mỹ thông báo bài tập trong phát biểu vào năm ngoái, ông nói là nội dung này được thiết kế theo “kịch bản bảo vệ quần đảo” mà Mỹ và Nhật Bản phải đối phó ở Tây Thái Bình Dương.

Dù không bị nêu đích danh là đối tượng, nhưng chỉ có Trung Quốc mới có thể khiến Mỹ và Nhật cùng hợp lực hành động, nhằm ngăn chặn tàu chiến và chiến đấu cơ Trung Quốc ở vùng phía sau chuỗi đảo Ryukyu trải dài từ đảo chính của Nhật đến Đài Loan.

Cộng với hỏa lực trên bờ, chiếc tàu còn bị tấn công bằng tên lửa hành trình chống hạm Harpoon, bắn đi từ tàu ngầm. Đây cũng là vụ bắn đầu tiên từ 20 năm nay, cho thấy là Hải Quân Mỹ cũng đang tìm cách nâng cao khả năng diệt hạm, trang bị thêm cho tàu ngầm của mình hệ thống chống hạm tầm xa bên cạnh những ngư lôi hiện có.

RIMPAC: Trung Quốc là đối tượng chứ không phải là đối tác

Ngoài ra, cuộc tập trận RIMPAC còn có một số nội dung khác không ngoạn mục lắm, nhưng có giá trị then chốt trong việc hỗ trợ các chiến dịch trong các kịch bản tranh chấp lớn ở Thái Bình Dương.

Một ví dụ là việc Lục Quân và Thủy Quân Lục Chiến Mỹ thử nghiệm việc chuyển hóa ngay ở chiến trường các loại xăng thương mại bình thường thành loại xăng cao cấp sử dụng cho máy bay. Hai binh chủng này đã tiến hành việc thử nghiệm trên tinh thần là làm sao thực hiện được việc này tại các địa bàn xa xôi hẻo lánh như các đảo ở Biển Đông và vùng Tây Thái Bình Dương.

Khả năng chuyển hóa xăng như nói trên cho phép phi cơ của Lục Quân hay Thủy Quân Lục Chiến Mỹ sử dụng những nguồn nhiên liệu thay thế, không bị lệ thuộc vào hậu cần của quân đội Mỹ và hệ thống tiếp liệu có thể bị cắt đứt bất cứ lúc nào trong một cuộc tranh chấp.

Nhiều nội dung khác, phối hợp lực lượng của nhiều nước khác nhau cũng được tiến hành, trong đó có việc hợp đồng tác chiến giữa tàu ngầm phối hợp với các lực lượng biệt kích, tích hợp các chiến dịch tuần tra và giám sát không phận, đổ bộ lực lượng thủy quân lục chiến, và gỡ mìn.

Tác giả bài phân tích trên tờ The Diplomat đi đến kết luận : Trong môi trường địa chính trị hiện nay, với các tài liệu chiến lược cấp cao của Hoa Kỳ xem Trung Quốc và Nga là các đối thủ cạnh tranh chủ chốt, hầu hết các bài tập và phương tiện sử dung tại RIMPAC đều nhằm hỗ trợ các kịch bản theo đó Trung Quốc là đối tượng chứ không phải là đối tác.

Nguồn: Mai Vân/ RFI