Khủng hoảng chính phủ Séc đã được giải quyết. Andrej Babiš sẽ từ chức
Andrej Babiš sẽ từ chức. Ảnh: Internet |
Thay thế thủ lĩnh phong trào ANO cho ghế bộ trưởng Tài chính trong chính phủ liên minh của thủ tướng Bohuslav Sobotka (ČSSD) sẽ là nghị sĩ ANO Ivan Pilný, hiện đang giữ chức vụ chủ tịch Ủy ban Kinh tế Quốc hội. Cựu giám đốc chi nhánh Microsoft CH Séc Ivan Pilný đã được thủ tướng thông báo chấp nhận sau khi phe ANO đề đạt thay cho cái tên Alena Schillerová bị bác bỏ thẳng thừng. Nay chỉ còn chờ tổng thống Miloš Zeman, trở về từ Trung Quốc vào thứ Năm. Theo Andrej Babiš, sẽ đề nghị tổng thống quyết định bãi chức mình và bổ nhiệm Ivan Pilný lên thay thế.
Như đã biết đầu tháng Ba, Quốc hội Cộng hòa Séc thông qua nghị quyết, theo đó ra “tối hậu thư” cho phó thủ tướng thứ nhất Andrej Babiš chậm nhất đến cuối tháng Tư phải giải trình thuyết phục những cáo buộc liên quan tới cá nhân mình và đồng thời yêu cầu thủ tướng phải có biện pháp phù hợp nếu nghị quyết không được Andrej Babiš chấp hành. Ngay lập tức cả Andrej Babiš và tổng thống Miloš Zeman đã có những bình luận thiếu tôn trọng nghị quyết này và cả Quốc hội nói chung.
Trong bối cảnh đó, thủ tướng Bohuslav Sobotka thông báo quyết định làm tất cả bất ngờ vượt tất cả mọi dự đoán, là thay vì có biện pháp đối với cá nhân Andrej Babiš thì thủ tướng tuyên bố từ chức. Mà theo thông lệ thì điều này đồng nghĩa với việc chính phủ từ chức. Thế nhưng khi cờ đến tay, tổng thống Miloš Zeman có lẽ chắc mẩm kẻ cừu thù Bohuslav Sobotka đã lỡ miệng nên hé lộ ý đồ chỉ tiếp nhận đơn từ chức của cá nhân thủ tướng mà vẫn để nội các liên minh tồn tại. Và một màn kịch với nghi lễ tiếp nhận đơn từ chức rất trong thể đã được sửa soạn để đón Bohuslav Sobotka tại Lâu đài Praha hôm mùng 2 tháng Năm. Thế nhưng vì bút chưa sa nên “con gà” Bohuslav Sobotka chưa chết. Và sự “ngoan cố” này của thủ tướng đã bị tổng thống có thể nói là sỉ nhục trước bàn dân thiên hạ, là điều mà cả truyền thông quốc tế lẫn nhiều chính khách và truyền thông trông nước đáng giá là nỗi hổ thẹn quốc gia.
Trở về từ Phủ tổng thống, Bohuslav Sobotka nổi tiếng nhã nhặn mềm dẻo thậm chí bị đáng giá là nhu nhược đã hoàn toàn thay đổi và từ đó đến này có thể nói liên tiếp tung đòn tấn công dữ dội nhằm vào “liên minh quyền lực” Miloš Zeman- Anderj Babiš tưởng chừng vô địch. Cú đầu tiên là “nuốt lời” và tuyên bố sẽ không từ chức, mà thay vào đó đề nghị tổng thống cách chức Anderj Babiš.
Bị đòn đánh bất ngờ, tổng thống Miloš Zeman cáo già chống đỡ bằng những miếng hơi con nít. Ví dụ như hoạnh họe đề nghị của thủ tướng là không hợp lệ khi dám lếu láo ấn định ngày giờ cụ thể với tổng thống bắt Andrej Babiš phải khăn gói quả mướp. Thế nhưng trong quá khứ bẩy lần thay ngựa giữa dòng, bao giờ Bohuslav Sobotka cũng ghi rõ ngày và bao giờ cũng được Miloš Zeman chấp thuận. Ngoại lệ chỉ xảy ra với Andrej Babiš. Hơn nữa, trước khi sang Trung Quốc công cán, tổng thống còn có động tác ngây ngô yêu cầu tòa Hiến pháp giải thích, xem liệu theo Hiến pháp tổng thống có phải cách chức thành viên chính phủ theo đề nghị của thủ tướng hay không. Theo tất cả các luật sư hiến pháp, tòa án là để phân xử những tranh chấp pháp lý cụ thể chứ không phải là bất kỳ cái văn phòng nào cố vấn luật miễn phí cho ai kể cả đó có là tổng thống và tòa Hiến pháp không có thẩm quyền giải thích.
Ngày 18 tháng Năm Miloš Zeman về nước và trước đó Phủ tổng thống đã cho biết sẽ xem xét và thông báo các bước giải quyết vào tuần sau. Theo Bohuslav Sobotka, Ivan Pilný sẵn sàng nhận trọng trách ngay lập tức. Còn trước đó, thủ tướng đã mạnh miệng rằng sẽ kiện tổng thống lên tòa Hiến pháp về cái gọi là xung đột thẩm quyền. Và tạm thời trên mọi khía cạnh đang thấy Bohuslav Sobotka đã dồn được cặp bài trùng Miloš Zeman- Andrej Babiš vào thế bí. Bởi ngoài đơn kiện mà như chủ tịch Thượng nghị viện Milan Štěch (ČSSD) đã được Thượng viện soạn thảo nghiêm túc để tố tổng thống vi hiến, thì trong hai tuần qua hàng loạt các cuộc biểu tình của các nhóm công dân đã diễn ra rầm rộ khắp cả nước phản đối Miloš Zeman và Andrej Babiš. Và có lẽ vì để gỡ bí cho tổng thống, bộ trưởng Tài chính Andrej Babiš đành ngậm bồ hòn tuyên bố sẽ yêu cầu tổng thống bãi nhiệm mình, điều mà trước đây vài ngày là không tưởng.
Nhưng những dấu hiệu cho thấy khả năng giải quyết đã hé lộ này, theo luồng quan điểm chỉ trích thì cái cuộc khủng hoảng chính phủ mà thực chất là trò hề chính phủ hổ thẹn chưa thể chấm dứt ngày một ngày hai và sẽ còn xảy ra nhiều hoạt cảnh khác nữa.
David Nguyen - tổng hợp theo Seznam, Tý den, instory ©Vietinfo