Người nước ngoài bị phân biệt trong lĩnh vực y tế tại séc
![]() |
Phong trào phản đối cải tổ và ủng hộ thay đổi ProAtl, ngày 21/12/2010 đã tổ chức hoạt động nhân sự kiện Quốc hội biểu quyết lại dự thảo sửa đổi bổ xung mới trong luật về cư trú của người nước ngoài tại Cộng hoà Séc, trong đó có những thay đổi sẽ ảnh hưởng trực tiếp và nặng nề đến cuộc sống của người nước ngoài tại CH Séc, nhất là trong lĩnh vực bảo hiểm y tế.
Theo luật sư Pavel Čižinský, thì mục đích của hoạt động này là nhằm lưu ý dư luận xã hội về thực tế, rằng thay đổi trong lĩnh vực bảo hiểm y tế thương mại khoong chỉ gây thiệt thòi lớn cho người người ngoài (điều kiện bảo hiểm sẽ bao gồm chi phí cho nhiều hình thức chăm sóc sức khoẻ), mà còn cả cho các cơ sở dịch vụ y tế (bởi cả hình thức bảo hiểm y tế “cao cấp“ của người nước ngoài cũng chưa nhất thiết sẽ được hãng bảo hiểm trang trải) và cuối cùng là cả ngân sách nhà nước (vì những trường hợp người nước ngoài đau ốm trầm trọng nhất, ví dụ trẻ sơ sinh bị dị tật bẩm sinh, thì cuối cùng phần lớn chi phí điều trị cũng chỉ được thanh toán vì lí do nhân đạo).
Ngược lại, hình thức bảo hiểm y tế thương mại chỉ là thương vụ béo bở cho các hãng bảo hiểm tư nhân, mà người ngoại quốc bắt buộc phải mua sản phẩm của họ, nếu không sẽ không nhận được giấy phép cư trú. “Cách giải quyết duy nhất, là cho người nước ngoài cư trú lâu dài tại CH Séc tham gia vào hệ thống bảo hiểm y tế công cộng, là hình thức phổ biến ở các nước khác, và cũng có lợi cho hệ thống trên phương diện kinh tế, bởi người nước ngoài, với tính chất cấu trúc nhân chủng, rõ ràng là nhóm người thanh toán bảo hiểm có lợi,“ người phát ngôn tổ chức ProAlt Pavel Čižinský tuyên bố.
Mục đích hoạt động của ProAtl cũng đồng thời chỉ ra cách thức phê chuẩn dự thảo luật không minh bạch, khi mà trong cả Quốc hội và Thượng viện đã không chỉ xảy ra lobbing (vận động nghị trường) trắng trợn mà cả tham nhũng, điều mà cục trưởng tị nạn và chính sách di trú bộ Nội vụ Tomáš Haišman cũng thú nhận với đại diện các tổ chức phi chính phủ hôm 9/12/2010. Chính phủ của thủ tướng Petr Nečas ngày 18/8/2010 đã tán thành một số sửa đổi nhất định trong hình thức bảo hiểm y tế thương mại, nhưng trong lần đọc thứ ba tại Quốc hội đã bất ngờ phê chuẩn những thay đổi hoàn toàn khác, mà không có bất kỳ giải thích hay lí do hợp lí nào. Phê chuẩn cái gọi là chăm sóc sức khoẻ trọn vẹn một mặt không loại bỏ được tất cả những trường hợp ngoại lệ không thể chấp nhận được, mà chỉ chủ yếu tăng mức bảo hiểm y tế của người nước ngoài lên đến sáu lần (loại bảo hiểm này thường là 3 nghìn korun một tháng và cũng thường phải nộp trước cả hai năm).
Món quà Giáng sinh cho các hãng bảo hiểm y tế thương mại
Hoạt động của ProAlt mang hình thức mỉa mai, là tặng quà Noel cho các hãng bảo hiểm y tế cổ phần tư nhân thương mại cung cấp dịch vụ bảo hiểm cho người nước ngoài. “Chúng tôi muốn bày tỏ thái độ, rằng luật ngoại kiều mới như là món quà cho các hãng bảo hiểm, mà sẽ bóp nặn từ người nước ngoài hàng trăm triệu nếu theo đề nghị của Thượng viện, hay hàng tỉ như dự thảo của Quốc hội. Nhưng nếu như nói theo kiểu dân dã những ngày trước Noel, thì quà cáp là đặt dưới gốc cây thông, chứ không nên đưa vào trong các điều khoản luật pháp,“ Pavel Čižinský nói thêm.
Theo ProAtl, thì nhân dân Séc vì quyền lợi của chính bản thân mình nên quan tâm đến vị thế bất công của người nước ngoài trong lĩnh vực bảo hiểm y tế, bởi các bước đi của chính phủ Petr Nečas cũng theo hướng này trong cái gọi là cải tổ ngành y tế (cổ phần hoá một phần dịch vụ y tế thông qua cái gọi là dịch vụ trên tiêu chuẩn). Cũng không phải ngẫu nhiên, rằng người đưa ra dự thảo về cái gọi là chăm sóc trọn vẹn là nghị sĩ Marek Šnajdr, thứ trưởng y tế dưới thời bộ trưởng Julínek, và nay đang là chủ tịch hội đồng điều hành hãng Bảo hiểm y tế công cộng (VZP).
Và VZP từ lâu đã sản sinh ra công ty “kế hoạch ba“ của mình là hãng cổ phần Pojiťovna VZP (PVZP), đã và đang thống lĩnh thị trường bảo hiểm y tế thương mại cho người nước ngoài tại CH Séc. PVZP từng có những phản ứng dữ dội chống lại đề nghị của các tổ chức phi chính phủ quan tâm tới quyền lợi của người ngoại quốc, muốn cho người nước ngoài cư trú dài hạn tại CH Séc được tham gia vào hệ thống bảo hiểm y tế công cộng. Marcel Winter, chủ tịch Hội Séc-Việt, mà PVZP là thành viên tập thể đã từng nhiều lần lên tiếng công khai trên truyền thông đại chúng, rằng bắt buộc tất cả người nước ngoài tham gia vào hệ thống bảo hiểm y tế công cộng là “huỷ diệt“ họ, bởi phần lớn những người cư trú dài hạn sẽ không đủ khả năng đóng bảo hiểm y tế công cộng như mọi công dân Séc hay người nước ngoài có quyền vĩnh trú khác.
Sau hàng loạt các vận động hành lang chính trường, PVZP và một vài hãng bảo hiểm y tế thương mại khác đã thành công. Luật ngoại kiều mới đã được chính thức phê chuẩn vào ngày 21/12/2010 và họ đã nhận được món quà Noel cực kỳ béo bở. Theo tuyên bố rất nhiều lần của chủ tịch Hội Séc- việt Marcel Winter và lãnh đạo công ty PVZP, thì chỉ sau ba năm thâm nhập vào cộng đồng Việt Nam, số khách hàng người Việt mua dịch vụ của PVZP đã tăng từ 7% lên 71% trong tổng số khoảng 65 nghìn người Việt Nam hiện đang sinh sống tại CH Séc. Nghĩa là từ năm tới, người Việt Nam cư trú dài hạn tại CH Séc, thông qua hình thức bảo hiểm y tế trọn vẹn, sẽ “cống nạp“ vào tài khoản của PVZP những món lời khổng lồ. Với tình hình kinh doanh, công việc như hiện nay, luật ngoại kiều mới đúng là sẽ trở thành nguy cơ “huỷ diệt“ với nhiều người đang là khách hàng của các hãng bảo hiểm y tế thương mại.
David Nguyen, theo Econect, ProAtl