8 năm Mỹ đánh Afghanistan: Sẽ có một Việt Nam thứ hai

Với sức mạnh quân sự áp đảo cùng với khẩu hiệu “chống khủng bố” được nhiều nước trên thế giới ủng hộ, Tổng thống Bush không mấy khó khăn lật đổ chính quyền Taliban hà khắc tại đất nước Afghanistan. Ngày 6/12/2001, thành lũy cuối cùng của Taliban tại Kandahar đã rơi vào tầm kiểm soát của Liên quân do Mỹ cầm đầu.
 
Đã tròn 8 năm trôi qua, liệu rằng người Mỹ đã hoàn thành sứ mạng chống khủng bố tại chiến trường Afghanistan hay chưa? Có thể thấy rằng chính quyền của Tổng thống Bush dễ dàng phát động cuộc chiến lật đổ chế độ Taliban đến đâu thì việc xóa bỏ tận gốc chủ nghĩa khủng bố lại gặp phải vô vàn những khó khăn. Cuộc chiến chống khủng bố của Mỹ tại Afghanistan đã minh chứng cho điều đó.
 
Afghanistan đang ở trong tình huống “vô cùng nghiêm trọng”
 
Không thể phủ nhận một thực tế rằng, nhờ có Liên quân mà người dân Afghanistan đã thoát khỏi ách thống trị hà khắc của chính quyền Taliban. Tuy nhiên, điều đó không phải là tất cả những gì mà người Afghanistan mong muốn. Ở đâu đó trên đất nước Afghanistan bóng ma al-Qaeda vẫn còn hiện hữu và ám ảnh cuộc sống yên lành của người dân.
 
Hiện nay, Taliban đang hiện diện khắp mọi nơi trên đất nước Afghanistan. Tình hình bất ổn chính trị kéo dài do những cáo buộc gian lận trong cuộc bầu cử tổng thống lại xảy ra trong lúc Taliban tăng cường các hoạt động bạo lực một cách mạnh mẽ, khiến cho số người thiệt mạng trong những ngày vừa qua đạt tới con số kỷ lục, thách thức quyết tâm của các nhà lãnh đạo Mỹ và châu Âu.
 
Mới đây, Hội đồng An ninh và Phát triển Quốc tế (ICOS) đã công bố bản đồ về phạm vi hoạt động của Taliban trên toàn đất nước Afghanistan. Theo đó, các hoạt động của Taliban hiện nay được ghi nhận tại 97% lãnh thổ Afghanistan, tức là tại khắp mọi nơi trong hang cùng ngõ hẻm đều có sự hiện diện của Taliban.
 

Hiện trường một vụ đánh bom tự sát tại Afghanistan.

Các cuộc tấn công do Taliban tiến hành đã gia tăng mạnh mẽ trong năm 2009 ngay cả ở những khu vực không phải là địa bàn hoạt động của Taliban như miền nam và miền đông đất nước, thậm chí ngay cả ở thủ đô Kabul.
 
Đây được coi là thời kỳ Taliban có các hoạt động mạnh mẽ nhất trong suốt thời gian 8 năm vừa qua. Các chiến binh Taliban đã tiến hành các cuộc tấn công vào tòa nhà chính phủ ở các địa phương. Thậm chí mới đây, Taliban còn đứng ra nhận trách nhiệm về vụ đánh bom liều chết nhằm vào căn cứ của NATO tại trung tâm thủ đô Kabul, khiến cho 7 thường dân thiệt mạng.
 
Bên cạnh đó, tổ chức khủng bố Al-Qaeda đang chuyển từ một tổ chức tập trung với những mục tiêu toàn cầu sang các chi nhánh khu vực với mục tiêu mang tính địa phương hơn. Ngoài ra, các phần tử khủng bố đang hướng vào khách sạn và những mục tiêu dễ tấn công khác khi nhiều biện pháp an ninh tại các căn cứ và cơ sở chính phủ tiếp tục được cải thiện.
 
Theo thống kê, số lượng những vụ tấn công vào các khách sạn tăng gấp đôi kể từ sự kiện 11/9/2001 nếu so sánh với 8 năm trước. Số người thương vong trong các vụ việc này tăng gấp sáu lần. Điển hình là các vụ đánh bom ngày 17/7/2009 vào khách sạn J.W. Marriott và Ritz-Carlton tại Jakarta, Indonesia do các phần tử khủng bố ít nhiều có liên hệ với Al-Qaeda. 
 
Chiến lược nào của Mỹ giành cho Afghanistan?
 
Tổng thống Obama đã nhấn mạnh rằng lợi ích của Mỹ nằm ở việc ổn định tình hình Afghanistan và đảm bảo rằng đất nước Afghanistan không còn là nơi trú ẩn yên lành cho các chiến binh Al-Qaeda. Tuy nhiên, rất nhiều chuyên gia quân sự và phi quân sự cho rằng thành công tại chiến trường Afghanistan còn lâu mới đạt được, cho dù nước Mỹ có tiếp tục đổ thêm nhiều nguồn lực vào đất nước này.
 
Một vài nhà phân tích cho rằng nếu không xử trí một cách cẩn trọng, cuộc chiến Afghanistan sẽ trở thành một Việt Nam thứ hai dưới thời ông Obama. Ngay cả việc có một chiến lược đúng đắn và những nguồn lực hợp lý, cuộc chiến chống lại Taliban ở Afghanistan cũng phải mất tới từ 12 đến 18 tháng nữa mới có thể thành công.
 
Tướng Stanley A. McChrystal, trong một thông báo nhân dịp ông hoàn tất việc xem xét lại chiến lược tại Afghanistan, cho biết thành công là có thể đạt được cho dù tình hình tại Afghanistan là rất “nghiêm trọng”. Giới truyền thông cho biết báo cáo của Tướng McChrystal đề xuất việc đóng quân tại những khu vực đông dân cư thay vì tiếp tục truy quét các chiến binh tại những khu vực rừng núi xa xôi. Ngoài ra, chiến lược của Tướng McChrystal con kêu gọi tăng cường những nỗ lực đào tạo lực lượng cảnh sát và quân đội Afghanistan, cải tiến các biện pháp chống lại nạn trồng cấy thuốc phiện và tăng cường thêm những cam kết đối với người dân.
 

Không biết đến bao giờ người Mỹ mới kết thúc cuộc chiến chống khủng bố tại Afghanistan?

Các chuyên gia cho rằng tính cho đến thời điểm hiện tại, Tổng thống Obama vẫn còn giành được sự ủng hộ và kiên nhẫn của người dân và Quốc hội Mỹ. Tuy nhiên, thời gian dành cho ông Obama không phải là vô hạn. Trong một cuộc họp báo, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates cho biết: “Chúng tôi cần một năm nữa để chứng minh được sự tiến triển trên chiến trường Afghanistan”.
 
Theo ông Gates, sự tiến bộ tại Afghanistan cũng giống như những gì mà người Mỹ đạt được tại chiến trường Iraq trong thời gian 2,5 năm vừa qua. Mỹ cũng sẽ dần dần chuyển giao trách nhiệm giữ gìn an ninh từ liên quân sang cho lực lượng an ninh của Afghanistan đảm nhiệm.
 
Các chuyên gia cho rằng Tổng thống Obama cũng chỉ còn có 1 năm nữa để đưa ra những kết quả cụ thể tại chiến trường Afghanistan. Các kỳ bầu cử quốc hội giữa nhiệm kỳ vào tháng 11/2010 sẽ cho phép cử tri Mỹ một cơ hội để đánh giá về khả năng của Tổng thống Obama trong việc xử trí cuộc chiến tại Afghanistan. Nếu không có những tiến bộ rõ ràng trong thời gian một năm nữa, không biết điều gì sẽ xảy ra với chính quyền của Tổng thống Obama.
 
Một học giả Mỹ cho rằng nếu tăng cường thêm nguồn lực mà không đảm bảo chiến thắng thì chắc chắn sẽ thất bại nếu chính quyền Mỹ không tiếp tục tăng quân và rót thêm tiền bạc vào chiến trường này.
 
Hiện nay Mỹ đang tiếp tục xem xét khả năng tăng thêm quân, tiến hành nhiều hoạt động quân sự và chính trị tại quốc gia Nam Á này với hy vọng sẽ tiêu diệt Bin Laden và Al-Qaeda cũng như nhóm Taliban mà Mỹ coi là đã hậu thuẫn Bin Laden. Tuy nhiên, chưa ai biết “cuộc chiến chống khủng bố” của Mỹ tại Afghanistan đến khi nào thì kết thúc.

An Khanh

Theo VNM